We zijn minder goed dan we denken
Professionals en beroepsbeoefenaars overschatten hun kunnen systematisch. Dit is mens eigen, kijk naar het bekende statistisch gegeven dat 90% van de automobilisten denkt tot de beste 10% van deze groep te behoren.
De bekende psycholoog en Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman vertelt in zijn boek “Thinking fast and slow” een anekdote over de financiële sector. Kahneman was uitgenodigd om te spreken voor een publiek bestaande uit financieel adviseurs voor de extreem rijken. In voorbereiding op de speech vroeg hij naar wat achtergrondinformatie. Hij kreeg een spreadsheet overhandigd met de investeringsuitkomsten van 25 adviseurs over de afgelopen 8 jaar. Met deze data berekende hij de consistentie van vaardigheid; hij onderzocht of de ene adviseur stelselmatig beter presteerde dan een ander.
De conclusie was dat er onder de 25 adviseurs geen consistentie in prestaties was. Er was verschil te zien tussen de investeringsuitkomsten ieder jaar, maar de data toonde geen verschil in vaardigheden tussen de adviseurs. De uitkomst van de analyse leek op wat je zou verwachten wanneer je om de beurt met een dobbelsteen zou gooien.
We houden onszelf voor de gek
De adviseurs binnen de organisatie kwamen van de beste universiteiten en geloofden dat ze serieus werk uitvoerden, net als hun superieuren. De grootte van de bonussen werd ieder jaar bepaald op basis van resultaat. Resultaat dat geboekt wordt op basis van geluk. Toen Kahneman de executives van de organisatie zijn resultaten presenteerden bleken zij niet verbaasd. Na het geven van de speech en het presenteren van de resultaten gingen de zaken verder alsof er niets gebeurd was.
Dit voorbeeld toont de illusie van vaardigheid aan. Deze anekdote speelt zich enkele decennia geleden af maar toont uitstekend aan hoe wij onszelf in het werk voor de gek houden. Inmiddels presteren algoritmes vele malen beter in de investeringssector dan hoogopgeleide adviseurs.
Waarom zijn beslisbomen betrouwbaarder?
De simpele reden, die Paul Meehl anticipeerde, is dat wij graag buiten de kaders kijken. Daarbij willen we graag complexe omstandigheden betrekken in onze besluitvorming. Dit werkt soms maar reduceert in het gros van de gevallen de validiteit van de conclusies. Verschillende onderzoeken tonen aan dat wij inferieure beslissingen maken ten opzichte van formules, zelfs als we de uitkomst van de formules weten!
De inconsistentie en het buiten de kaders willen denken is in sommige gevallen reden voor serieuze zorgen. Ervaren radiologen die borströntgenfoto’s beoordelen, spreken zichzelf in 20% van de gevallen tegen wanneer zij dezelfde foto voor ogen krijgen in verschillende situaties.
Formules kunnen assisteren
De boodschap hier is niet dat wij onszelf moeten vervangen door algoritmes, beslisbomen en formules. Maar dat deze kunnen bijdragen aan ons functioneren. Dit soort tools kunnen ons ondersteunen en van advies dienen in complexe en kennisintensieve taken. Het helpt ons efficiënter werken en onze resultaten worden er consistenter en betrouwbaarder door. Met de juiste tools, kan iedere professional presteren op het niveau van de beste in zijn vakgebied!
Blijf op de hoogte van het laatste nieuws! Volg ons op Twitter, LinkedIn or Facebook.
Barry van Varik
Legal Tech consultant en jurist
